Rizal Made History or History Made Rizal?

Sinubukan kong tanungin ang mga kakilala ko tungkol dito at nakakalungkot na hanggang ngayon, marami pa rin ang hindi nakakaalam ng tamang sagot sa katanungan na ito. Hindi ko rin naman sila masisi dahil may iba- ibang pananaw ang bawat isa at hindi naman lahat ay napaliwanagan tungkol sa buhay ni Rizal simula pagkabata hanggang sa kanyang pagkamatay.

            Ano nga ba talaga ang sagot? Sabi nila “Rizal made history” dahil sa mga nobela ni Rizal namulat ang kamalayan ng mga Pilipino at nagbunga ng mga pag-aalsa laban sa mga mananakop. May punto sila, ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo na insinulat ni Rizal ay malaking parte ng kasaysayan ng Pilipinas. Sa katunayan ay nakilala rin ang mga nobelang ito sa ibang bahagi ng mundo at naisalin sa iba’t ibang wika.

            Ang Noli Me Tangere ay hango sa “Uncle Tom’s Cabin ni Harriet Beacher Stowe. Inilarawan ni Rizal sa Noli Me Tangere ang kalupitan ng mga dayuhan at prayle sa mga Pilipino. Samantala, ang El Filibusterismo ay pumapaksa sa paghihiganti ni Simoun laban sa gobyerno ng Kastila. Pero bakit nga ba isinulat ni Rizal ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo? Ginawa ni Rizal ang Noli Me Tangere para maipakita sa mga Kastila na handa siyang ipagtanggol ang bansa gamit ang mga salita. Inialay naman ni Rizal ang El Filibusterismo sa tatlong paring martir. Ang pagpatay sa GomBurZa ang isa sa mga naging dahilan sa pag-usbong ng nasyonalismo ng mga Pilipino, isa na nga rito si Rizal. Sumulat din siya ng mga artikulo sa La Solidaridad dahil gusto niyang magkaroon ng pantay na pagtrato ang mga Kastila sa Pilipino. Ibig sabihin naimpluwensyahan si Rizal ng mga pangyayari noon para siya maging isang bayani sa madaling salita, “History made Rizal”.           

By:  Rosel Beata B. Balaga